Gedrag beter begrijpen na een geboorte met behulp van een vacuümpomp.

Wat is een bevalling met vacuümpomp?

In het ziekenhuis heeft de gynaecoloog de mogelijkheid om een vacuümpomp in te zetten. Een vacuümverlossing is een vorm van kunstverlossing, een manier om de barende vrouw te ondersteunen als het uitdrijven op de natuurlijke manier niet lukt. De officiële benaming is 'vacuümextractie', extractie betekent 'eruit halen'.

De vacuümpomp wordt ingezet als hulpmiddel. Het is een rond 'cupje' dat op het hoofdje van de baby geplaatst wordt. Door een slangetje dat er aan zit wordt de zuignap vervolgens vacuüm gezogen. Er is ook een trekkoord aan bevestigd, hier wordt, tijdens een wee, (flink) aan getrokken om de baby geboren te laten worden. Het kindje wordt zo met hulp, vaginaal geboren.
Een vacuümextractie gaat vaak gepaard met 'een knip' met als doel om een (totaal) ruptuur/inscheuren te voorkomen.

Bij ongeveer 7 procent van de bevallingen wordt er een vacuümpomp of verlostang ingezet. De verlostang wordt tegenwoordig niet veel meer gebruikt.

Waarom wordt een vacuümpomp ingezet?

Als een baby wordt gehaald met behulp van een vacuümpomp heeft hij over het algemeen moeite gehad met het laatste stukje van de geboorte. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals de ligging en de grootte van het kindje en/of de anatomie van het lichaam van moeder. Ook zwakke weeën of uitputting van de moeder kunnen een reden zijn dat de uitdrijving niet vordert. De baby had het waarschijnlijk zwaar, harttonen vielen misschien weg, en hij kan het benauwd hebben gehad.

Een vacuümextractie kan alleen ingezet worden als de vliezen gebroken zijn, er (bijna) volledige ontsluiting is en het hoofdje voldoende ingedaald is.

Als een kindje vastzit in de indaling komt het bij iedere samentrekking van de baarmoeder in de verdrukking te zitten. De weeën gaan vaak onverminderd door terwijl het kindje niet verder door het geboortekanaal kan. Gelukkig bestaat er op zo'n moment de mogelijkheid om de baby uit deze benarde positie te helpen. Dit kan gebeuren door een vacuümpomp of verlostang te gebruiken. Een keizersnede kan ook overwogen worden door de gynaecoloog.

Mogelijke lichamelijke gevolgen van een vacuümbevalling voor de baby.

Het kan voorkomen dat het hoofdje van de baby wat vervormd is, vaak is er een flinke zwelling te zien, zoals ook bij onze zoon Joah, een dag na zijn geboorte. Dit trekt meestal weer bij. Ook is het mogelijk dat er onderhuidse bloedingen of bloedingen in de ogen te zien zijn. Door de kracht waarmee er aan het hoofdje getrokken wordt heeft het kind meestal last van hoofdpijn en misselijkheid, dit kun je vergelijken met een hersenschudding. De kracht die uitgeoefend wordt op het hoofdje en mogelijk de nek en rugwervels moet niet onderschat worden. Na de geboorte wordt het kindje dan ook uitgebreid nagekeken door een kinderarts. Ook op latere leeftijd kan het zien dat er nog lichamelijke gevolgen merkbaar zijn. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat bij een kind die middels een vacuüm verlossing geboren is er op latere leeftijd nog reflexen actief zijn die eigenlijk al geïntegreerd hadden mogen worden. Of dat er zaken zijn die opvallen in de motoriek, bijvoorbeeld doordat het kindje zich in de baarmoeder niet af heeft kunnen zetten met de voetjes tijdens het laatste stukje van de bevalling. 

Kun je een geboorte met een vacuümpomp terugzien in het gedrag van een kind?

De lastige dynamiek waar ik het hierboven over had is vaak terug te zien wanneer het kind hulp nodig heeft. Het kan heftig en gefrustreerd reageren wanneer iets niet lukt.

Een kindje dat geboren is met behulp van een vacuümpomp is vaak afwachtend en angstig, zeker als de omgeving/situatie nieuw voor hem is. Ook kan hij moeite hebben met aanraking, en bang zijn voor ongenoegen en pijn. Moeite hebben om keuzes te durven maken is ook een thema dat ik vaak terug zie.

Mogelijke gevolgen van een vacuümbevalling voor de moeder.

Een bevalling met behulp van een vacuümpomp kan voor de moeder lichamelijke klachten als gevolg hebben. Na de bevalling kunnen er bloeduitstortingen opkomen in en rondom de vagina. Ook is er een iets verhoogde kans op beschadigingen van de bekkenbodem. Als er een knip gezet is dan kan dit ook gevolgen hebben voor de moeder.

Moeder en kind blijven vaak een (extra) nacht in het ziekenhuis.

Mentaal kan een bevalling waarbij een vacuümpomp toegepast is ook effect hebben op de moeder. Bijvoorbeeld doordat ze het bevallingsproces ‘niet op eigen kracht’ af heeft kunnen ronden. Of door de gevolgen/pijn die ze na de bevalling nog ervaart.

Wat kan helpend zijn na een geboorte met behulp van een vacuümpomp?

Vaak is een bezoek aan bijvoorbeeld een osteopaat of cranio-sacraal therapeut aan te raden om het hoofd, nekje en rug te laten controleren. Zij kunnen spanningen, fixaties en eventuele verschuivingen verhelpen. Door de manier van geboren worden kan het zo zijn dat de primaire reflexen op latere leeftijd nog actief zijn. In dat geval kan bijvoorbeeld reflex integratie therapie helpend zijn.

Ik kan je helpen met bijvoorbeeld een NEI loslaatsessie om de emoties die je kindje (of jijzelf) tijdens de geboorte heeft ervaren en destijds niet kon verwerken op te sporen en op te ruimen. Ook is het mogelijk om inzicht te krijgen in hoe het kindje zijn start in het leven ervaren heeft. We gaan dan concrete links leggen tussen het gedrag, de persoonlijkheid van je kind en hoe het omgaat met bijvoorbeeld stresssituaties. Hierdoor ga jij je kind beter begrijpen en snap je wat het nu (van jou, én de omgeving) nodig heeft. Daardoor krijg je bijvoorbeeld ook helder wat de prettigste manier is om je kind te begeleiden als opvoeder. Of waarom bepaalde opvoedtechnieken niet, of juist wél werken bij je kind.

Wanneer we een blik werpen op de start van je kindje moeten we altijd de hele periode in beeld brengen. Vanaf de kinderwens (of het niet aanwezig zijn hiervan), de conceptie, de zwangerschap, en de geboorte tot aan de eerste levensjaren. De bekende eerste 1000 dagen. In deze post wordt nu een klein gedeelte van een geboorteverhaal toegelicht. Door dit in het gehele geboorteverhaal te plaatsen, zal het gedrag wat hier zijn oorsprong in vindt er voor iedereen weer anders uit zien. Het is dus nooit een 'als... dan... verhaal'.