Impact en gevolgen van geboortetrauma op je kind.

Geboortetrauma verwijst naar traumatische ervaringen tijdens de bevalling die zowel fysiek als emotioneel kunnen zijn. Het kan ontstaan door complicaties tijdens de geboorte/bevalling, zoals langdurige weeën, vastzitten in het geboortekanaal, (onverwachte) medische ingrepen zoals en tangverlossing of geboorte met de vacuümpomp, of bijvoorbeeld problemen met de navelstreng. Maar ook vroeggeboorte, (spoed)keizersnede, stress tijdens de bevalling of kraamtijd, weggehaald worden bij de moeder direct na de geboorte en/of verblijf in de couveuse kunnen mogelijke oorzaken zijn van het ontstaan van een geboortetrauma. Al deze (en nog veel meer) ervaringen kunnen het geboorteproces verstoren en een diepgaande impact hebben op het zenuwstelsel van zowel de moeder als de baby. Ik schreef hier eerder een blog over dat hier dieper op in gaat. Dit kun je hier lezen. 

Een geboortetrauma kan (grote) gevolgen hebben voor de gezondheid en ontwikkeling van je kind. Een traumatische geboorte is een gebeurtenis die vaak wordt onderschat. Maar de effecten op kinderen en volwassenen kunnen langdurig en heftig zijn daar word ik in mijn praktijk vaak mee geconfronteerd. Hieronder bespreek ik een aantal van de belangrijkste manieren waarop geboortetrauma de gezondheid en ontwikkeling van je kind kan beïnvloeden.

• Fysieke klachten: Complicaties en interventies tijdens de bevalling kunnen natuurlijk leiden tot fysiek letsel bij het baby'tje. Denk aan tijdelijke verwondingen zoals kneuzingen, snijwonden of zelfs ernstigere complicaties zoals breuken of zenuwbeschadiging. Deze fysieke trauma's kunnen ervoor zorgen dat er onmiddellijke medische interventie nodig zijn. Én kunnen op lange termijn gevolgen hebben, zoals motorische stoornissen of chronische pijn.

• Emotionele en psychologische impact: Daarnaast kan een geboortetrauma ook emotionele en psychologische gevolgen hebben voor het kind. En dat is waar ik ouders vaak bij help. De stress en angst die het baby'tje tijdens de bevalling kan ervaren kan ook invloed hebben op het gedrag, de stemming en de sociale en emotionele ontwikkeling van het kind. Tijdens het opgroeien kan het geboortetrauma invloed hebben op verschillende aspecten van het leven. Deze emotionele impact kan ook leiden tot een verhoogd risico op psychische aandoeningen zoals angststoornissen, depressie en posttraumatische stressstoornis (PTSS) bij het kind op latere leeftijd. Wanneer deze klachten niet behandelt worden kan het zo zijn dat ze tijdens het opgroeien juist verergeren door andere gebeurtenissen die zich als het ware 'opstapelen'.

• Ontwikkelingsvertragingen: Kinderen die een traumatische geboorte hebben meegemaakt, kunnen een verhoogd risico lopen op ontwikkelingsvertragingen, zowel fysiek als cognitief. Dit kan zich uiten in problemen met motorische vaardigheden, taalontwikkeling, concentratie en leerprestaties.

• Bindingsproblemen: Een traumatische geboorte kan de hechtingsrelatie tussen het kind en zijn ouder(s) of verzorger(s) beïnvloeden. Het kind(je) kan moeite hebben met het opbouwen van een veilige en ondersteunende hechting, wat kan leiden tot problemen in de emotionele en sociale ontwikkeling, zowel op jonge als op latere leeftijd.

• Gedragsproblemen: Kinderen die een traumatische geboorte hebben meegemaakt, kunnen een verhoogd risico lopen op gedragsproblemen zoals agressie, impulsiviteit, en aandachtsproblemen. Deze gedragsproblemen kunnen van invloed zijn op het functioneren thuis, op school, en in sociale situaties.

Het is overigens zo dat de gevolgen van een geboortetrauma niet altijd meteen na de bevalling of in de kraamtijd duidelijk zijn. Vaak komen ze pas later in het leven van het kind naar voren. Daarom vind ik het heel belangrijk dat ouders (en zorgverleners) alert zijn op tekenen van mogelijke problemen en dat zij de juiste ondersteuning bieden om het kind te helpen omgaan met de gevolgen van de traumatische ervaring. 

Naast de emotionele, psychologische en ontwikkelingsgerelateerde gevolgen die ik hierboven benoemt heb kunnen er ook praktische gevolgen zijn van een traumatische geboorte voor een kindje. Hierbij kun je denken aan:

• Huilen: Kinderen die een traumatische geboorte hebben meegemaakt, kunnen vaker en intenser huilen dan andere kinderen. Dit kan een manier zijn waarop het kind zijn stress, angst en mogelijke herbelevingen uit, en het kan ook een teken zijn van ongemak of pijn als gevolg van mogelijke fysieke verwondingen tijdens de bevalling.

• Slaapproblemen: Traumatische ervaringen tijdens de geboorte kunnen leiden tot slaapproblemen bij het kind, zoals moeite met in slaap vallen, vaak wakker worden tijdens de nacht, of het hebben van nachtmerries. Deze slaapproblemen kunnen het gevolg zijn van angstige gedachten of herinneringen aan de traumatische gebeurtenis waardoor je kindje zich onveilig voelt.

• Voedingsproblemen: Sommige kinderen die een traumatische geboorte hebben meegemaakt, kunnen moeite hebben met voeden, zowel borstvoeding als flesvoeding. Dit kan te maken hebben met fysieke ongemakken of pijn als gevolg van verwondingen tijdens de bevalling, maar het kan ook een uiting zijn van emotionele stress of spanning.

• Gevoeligheid voor prikkels: Kinderen die een traumatische geboorte hebben meegemaakt, kunnen overgevoelig zijn voor prikkels uit hun omgeving, zoals fel licht, harde geluiden, of drukke ruimtes. Dit kan leiden tot overstimulatie en overprikkeling, wat het kind(je) vervolgens weer angstig of overstuur kan maken.

• Problemen met hechting en vertrouwen: Een traumatische geboorte kan het vermogen van het kind om vertrouwen op te bouwen en veilige hechtingsrelaties aan te gaan met ouders of andere verzorgers beïnvloeden. Het kind kan zich angstig, onveilig of onzeker voelen in de nabijheid van anderen, wat kan leiden tot problemen in de interactie en het hechtingsproces.

Het is belangrijk voor ouders en zorgverleners om alert te zijn op deze praktische gevolgen van een traumatische geboorte en om het kind de juiste ondersteuning en zorg te bieden om ermee om te gaan. Dit kan onder meer het bieden van troost, het creëren van een veilige en rustige omgeving, en het zoeken van professionele hulp om eventuele problemen aan te pakken.

Hier zijn enkele manieren waarop je als ouders kunt omgaan met de gevolgen van geboortetrauma en je kind(je) kunt ondersteunen:

• Verkrijg inzicht in de impact van het geboortetrauma zodat je je kind(je) beter gaat begrijpen en deze kennis en inzichten ook met je kind kunt delen, het kan hiervoor een mooi startpunt zijn om deze gratis vragenlijst te downloaden..

• Bespreek de gebeurtenis met je kind en maak de koppeling met de huidige situatie en eventuele (belemmerende) overtuigingen, kwaliteiten en gemiste behoeften die destijds ontstaan zijn.

• Zorg voor een veilige en ondersteunende omgeving waarin je kind zich gezien, gehoord, geliefd, begrepen en gewaardeerd voelt.

• Leer je kind(je) effectieve coping strategieën om stress te verminderen, het zenuwstelsel tot rust te brengen en veerkracht op te bouwen.

• Ondersteun de fysieke gezondheid van je kind door een gezonde levensstijl en eventueel medische controles.

• Blijf open communiceren met je kind en moedig hem of haar aan om zijn of haar gevoelens en ervaringen te uiten.

• Zoek professionele hulp indien nodig om het kind te helpen omgaan met eventuele emotionele of psychologische problemen als gevolg van het geboortetrauma. Ik kan jullie bijvoorbeeld helpen met NEI therapie om de onverwerkte emoties op te sporen en vervolgens energetisch op te ruimen. Ook een 'je baby of kind beter begrijpen traject' kan veel helpen om inzicht krijgen in hoe de zwangerschap en bevalling door je kind(je) ervaren is en welke impact dit heeft gehad. Dit kan helpen bij het begrijpen van en omgaan met de emotionele impact van geboortetrauma en biedt je praktische tools voor de omgang met je kind. Ander therapieën zoals bijvoorbeeld EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) kunnen ook effectief zijn bij de verwerking van geboortetrauma en het verminderen van traumatische herinneringen.
  

Het is belangrijk om in gedachten te houden dat elk kind uniek is en dat de manier waarop hij of zij reageert op een geboortetrauma (of iedere andere heftige gebeurtenis) kan variëren. Door de juiste ondersteuning en zorg te bieden, kun je als ouders() helpen om de negatieve impact van het trauma te minimaliseren en het kind te helpen gedijen ondanks de uitdagingen waarmee het te maken heeft gehad.

Naast het geboortetrauma kan er ook sprake zijn van een bevallingstrauma. (verwijzen naar link) Hiermee doel ik op hoe de moeder het proces van de geboorte ervaren heeft. Als je als moeder en traumatische bevalling hebt ervaren kun je te kampen krijgen met emotionele klachten, fysieke complicaties of een verstoorde band met je baby. Het kan echter ook zijn dat je je hier pas bewust van wordt op het moment dat je merkt dat je veel angst ervaart voor een volgende of aankomende bevalling.

Het is hierbij ook super belangrijk om hier alert op te zijn en de impact van deze gebeurtenis heel serieus te nemen en gepaste ondersteuning of therapie te zoeken.

1. Hoe kan ik merken dat mijn kindje last heeft van een geboortetrauma? 
   Ieder situatie is natuurlijk anders, en laat een andere imprint achter bij het kind. In het algemeen kan ik wel zeggen dat ik vaak ouders spreek over kindjes die angstig zijn, veel huilen, voedings- of slaapproblemen hebben, (over)gevoeligheid, onzekerheid die een rol speelt, problemen in de hechting, moeite met concentreren, en problemen in de emotieregulatie. Het kan ook zijn dat er heel ander gedrag speelt bij jouw kind.  Neem gerust contact met me op als je hier over twijfelt..!

2. Op welke leeftijd kun je weten dat er een geboortetrauma speelt?
   Ik vind het lastig om hier iets over te zeggen. Soms weet je als moeder al tijdens de geboorte zelf dat de situatie zo verloopt dat de kans groot is dat er een geboortetrauma ontstaat bij je kindje. Andere ouders merken tijdens de kraamperiode of de eerste maanden dat hun kindje heel onrustig is, of moeite heeft met drinken of slapen. Waarna ze tot de ontdekking komen dat het verloop van de zwangerschap of geboorte hier invloed op heeft. Soms merken vrouwen het zelf pas op het moment dat ze zelf voor het eerst moeder worden dat er een diepgewortelde angst voor de aanstaande bevalling speelt en hebben ze die link eerder nog niet gelegd met bijvoorbeeld emotionele of sociale klachten waar ze tegenaan liepen. Wanneer je iets merkt van de gevolgen van geboortetrauma is heel erg afhankelijk van individuele omstandigheden en de ernst van het trauma. Als je op jonge leeftijd al vermoedens hebt van een geboortetrauma dan raad ik ouders aan om hier al snel mee aan de slag te gaan. Op die manier kun je voorkomen dat de invloeden tijdens de zwangerschap en geboorte een soort startpunt zijn voor het kind en daar latere ervaringen in het leven bovenop 'gestapeld' worden waardoor het kind (en/of de omgeving) er meer last van gaat krijgen.

3. Is het mogelijk om de negatieve impact van geboortetrauma te verminderen?
   Ja, gelukkig kan dit! Met de juiste ondersteuning, interventies en therapieën is het mogelijk om de negatieve impact van geboortetrauma te verminderen en je kindje te helpen. Ik kan je hier bijvoorbeeld mee helpen middels NEI therapie (door de onverwerkte emoties die je kindje nog in het systeem heeft zitten op te sporen en te verwijderen) of een 'je kind beter begrijpen traject' (waarin je inzicht krijgt in de impact en gevolgen van het verloop van de zwangerschap en geboorte). Neem gerust contact met me op als je hier vragen over hebt!