Wat zijn babygebaren en kindergebaren?

In dit blog zal ik dieper ingaan op wat babygebaren en kindergebaren (of kindgebaren) precies zijn en waarom ze belangrijk zijn in de communicatie met je kind. Daarnaast ga ik je praktische tips meegeven. Of je nu een ouder, verzorger of professioneel opvoeder bent, het leren en gebruiken van baby- en kindergebaren kan een waardevolle toevoeging zijn aan de communicatie met baby's en jonge kinderen. 

Baby- en kindergebaren zijn eenvoudige handbewegingen die baby's en jonge kinderen kunnen maken om hun behoeften, gevoelens en gedachten uit te drukken. Het mooie is dat een kindje dit vaak al kan ver voordat ze in staat zijn om woorden uit te spreken. Hierdoor kunnen frustraties en huilbuien of boze buien voorkomen worden. De gebaren die gebruikt worden zijn afkomstig uit de Nederlandse Gebarentaal (NGT) en worden ingezet ter ondersteuning van de gesproken taal. Officieel is de term voor deze ondersteunende gebaren (NmG, dit staat voor Nederlands met gebaren)

Doordat de baby- en kindgebaren afkomstig zijn uit de Nederlandse gebarentaal kun je eigenlijk ieder woord dat je uitspreekt ondersteunen met het gebaar. In de praktijk is het echter zo dat je alleen de kernwoorden uit een zin gebaart, en natuurlijk kies je ervoor om te starten met een beperkt aantal gebaren, zodat je kindje ze sneller zelf op kan pikken en terug gaat gebaren.

Nu ik de basis van babygebaren en kindergebaren heb uitgelegd, vertel ik je graag waarom ze zo belangrijk zijn in de communicatie met je kleintje.

Ten eerste bevorderen baby- en kindergebaren de taalontwikkeling. Door het gebruik van gebaren worden de hersenen gestimuleerd en worden verbindingen gelegd tussen taal en betekenis. Doordat het gesproken woord visueel ondersteund wordt kan dit leiden tot een snellere ontwikkeling van (verbale) taalvaardigheden.

Ten tweede versterken baby- en kindergebaren de ouder-kind band. Door het gebaren begrijp je wat je kindje hoort, ziet, denkt en bezighoudt. Het geeft je kleintje het vertrouwen dat het wordt begrepen, wat niet alleen invloed heeft op hoe het zich voelt. Het kan ook de band met je kind heel erg versterken.

Het gebruik van gebaren kan de communicatie vergemakkelijken en frustraties verminderen doordat het kindje zich kan uiten, ook als het nog niet in staat is om bepaalde woorden uit te spreken. Bovendien stimuleert het leren van gebaren de cognitieve ontwikkeling.

Nu ik heb beschreven wat baby- en kindergebaren zijn en waarom ze belangrijk zijn, wil ik je ook nog een aantal praktische tips geven over het inzetten van ondersteunende gebaren in de communicatie.

• Begin er vroeg mee: Je kunt babygebaren al vroeg inzetten. Als je kindje een paar maanden oud is dan is het met name om er zelf aan te wennen om te gebaren tijdens het praten. Maar doordat je kindje de gebaren vaak ziet gaat het verbanden leggen tussen de verbale boodschap en het gebaar dat het ziet. Vanaf de leeftijd van zes maanden, wanneer baby's beginnen met het ontwikkelen van hun motorische vaardigheden zou je kindje ook al terug kunnen gebaren.

• Kies een paar basisgebaren: Begin met een paar eenvoudige gebaren zoals "eten", "drinken" en "slapen" en herhaal deze consequent. Des te meer gebaren je aanbiedt des te meer informatie je kindje te verwerken heeft, waardoor het waarschijnlijk langer duurt voordat je kleintje terug in gebaren. 5-10 Gebaren zijn een handig aantal om mee te starten.

• Herhaal en benoem het gebaar terwijl je het gebruikt: Wanneer je het gebaar maakt, benoem dan ook altijd het bijbehorende woord. Op deze manier gaat je kindje die link leggen. Bijvoorbeeld, terwijl je het gebaar voor "eten" maakt, zeg je ook "eten" tegen je baby. Als je kindje de gebaren beheerst dan kun je ook weleens alleen het gebaar gebruiken, bijvoorbeeld als je op een drukke plek bent, of als je op afstand wil communiceren met je kind. Dan is het een extra voordeel in de communicatie. Bij het aanleren van gebaren is het belangrijk dat je het woord zowel benoemt als gebaart, en soms zelfs het laat zien als aanvulling. Bijvoorbeeld bij voorwerpen, dieren, of handelingen.

• Wees consistent: Gebruik dezelfde gebaren voor dezelfde betekenissen, zodat je kind ze kan herkennen en begrijpen. Dit is de reden dat baby en kindergebaren afkomstig zijn uit de Nederlandse Gebarentaal. Hierdoor leert en gebruikt iedereen dezelfde gebaren. Natuurlijk gelden veel voordelen van babygebaren ook voor gebaren die jullie zelf zouden verzinnen. Als je van elkaar maar weet wat je bedoelt. Het nadeel daarvan zou echter zijn dat anderen dan ook jullie persoonlijke taal zouden moeten leren. Door binnen heel Nederland dezelfde gebaren te gebruiken voorkom je dat.

• Maak gebruik van herhaling en context: Herhaal de gebaren regelmatig en gebruik ze in relevante situaties. Bijvoorbeeld, gebruik het gebaar voor "slapen" wanneer je je baby naar bed brengt. Dit helpt je kindje om de gebaren te begrijpen en op te pikken.

• Geef je kind de ruimte om te reageren: Moedig je kindje aan om terug te gebaren of te reageren op jouw gebaren. Dit stimuleert de interactie en betrokkenheid.

• Leer meer gebaren: Naarmate je kindje ouder wordt, kun je samen nieuwe gebaren leren die aansluiten bij zijn of haar interesses en dagelijkse activiteiten. Terwijl de wereld van je kindje groter wordt vergroot ook de woordenschat op deze manier.

Baby- en kindgebaren zijn een hele waardevolle toevoeging aan de communicatie met je kleintje. Door het gebruik van gebaren kunnen baby's en jonge kinderen laten weten wat er in hun koppie omgaat voordat ze verbale taal beheersen. Dit bevordert niet alleen hun taalontwikkeling, maar versterkt ook de band tussen ouder en kind.