Een baby zal er op zo’n moment alles aan doen om aan de omgeving mede te delen dat hij zich niet prettig voelt en dat hij geholpen wil worden. Een baby heeft hierin (de eerste jaren zelfs!) overigens nog geen tijdsbesef. Een baby leeft altijd volledig in het ‘nu’.

En tja… hoe kan een baby aangeven dat hij zich niet prettig voelt of dat er sprake is van een noodsituatie? Hij heeft niet veel andere mogelijkheden dan om zichzelf te laten horen. In eerste instantie door zachte geluidjes te maken, te gaan bewegen. En uiteindelijk door te gaan huilen of zelfs schreeuwen van paniek, vaak gaat dit gepaard met onrustige bewegingen. Dit alles met als doel dat er weer aandacht voor hem is, dat er voor hem gezorgd wordt, dat hij getroost wordt en hij zich weer prettig voelt. Wat een baby op zo’n moment eigenlijk wil zeggen is: ‘ Ik wil dat je voor me zorgt en dicht bij me in de buurt bent. Laat me voelen dat je er voor me bent, ik heb je nodig!’

Een baby blijft echter niet om hulp roepen. Wanneer er niet op zijn signalen gereageerd wordt dan kan het zijn dat zijn zenuwstelsel ‘overschakelt’ naar het oudste deel van zijn hersenen, het oerbrein. (lees meer over de breindelen in dit blog) Je baby lijkt dan heel rustig te zijn, maar niets is minder waar. Van binnen is hij ontzettend gestrest, alleen de meest primaire systemen van zijn lijfje krijgen energie. Vergelijk het met een dier in het nauw dat zich schijndood voordoet. Dit zie je vaak ook terug bij slaaptraining. Hoewel het lijkt alsof de baby na een flinke huilbui toch rustig is gaan slapen is het stressniveau bij het kindje vaak gigantisch hoog. Een baby helemaal (nog) niet in staat om zichzelf te kalmeren of te reguleren.

Door huilen in te zetten probeert een baby als het ware een hechtingsrelatie en goede band met zijn verzorger af te dwingen. In de praktijk kan dit natuurlijk anders verlopen door verschillende omstandigheden. Zo kan veel huilen van een baby juist als gevolg hebben dat een ouder gestresst raakt en dit de band niet ten goede komt. Ook kan het voorkomen dat een baby zich niet gehoord voelt in zijn behoefte en dit effect heeft op de hechtingsrelatie.

Als een baby er niet (meer) op durft te vertrouwen dat hij geholpen wordt als hij onveiligheid ervaart dan kan dit grote gevolgen hebben. Dit kan gebeuren wanneer er regelmatig niet voldaan wordt aan de behoeften van de baby. Het lijfje komt dan als het ware in een continue overlevingsstand. De baby heeft geleerd dat het geen nut heeft om energie te steken om gehoord te worden. Met als resultaat dat het zich maar stilhoudt en zelf manieren probeert te vinden om om te gaan met de stresshormonen. Groei en ontwikkeling komen in zo’n geval op een lagere plaats te staan. Dit is als het ware ook wat er gebeurd als oudes slaaptraining inzetten bij hun kind. Het lijkt na een poostje huilen misschien dat het kind rustig in slaap gevallen is. Dat is echter maar schijn, in werkelijkheid blijkt dat de stressniveau's van deze baby's vaak ontzettend hoog zijn.  De baby krijgt de overtuiging mee dat hij geen invloed heeft op zijn omgeving, en dat het zinloos is om om hulp te vragen of je behoeften aan te geven, daar wordt immers toch niet (adequaat) op gereageerd. Niet of laat reageren op de (nood)signalen van een baby kan als gevolg hebben dat de hersenen zich niet optimaal kunnen ontwikkelen en dat het zenuwstelsel gevoeliger is voor stress. De hechtingsrelatie wordt verstoord en uiteindelijk kan dit lijden tot gezondheids-, psychische- en gedragsproblemen.

Als ouders zijn we er (over het algemeen) op ingesteld dat we het vervelend vinden om onze baby te horen huilen. Dit is een trucje van de natuur zodat we te hulp willen schieten. De kleine niet ‘aan zijn lot over willen laten’, en in willen spelen op diens behoeften.