Wat is een geboortetrauma?
En welke gevolgen kan dit hebben op het gedrag van een kind.Wat is geboortetrauma?
Het woord zegt
het eigenlijk al… een trauma dat opgelopen wordt tijdens de geboorte. (In het
engels is de term overigens wat verwarrend omdat ‘birth trauma’ daar voor zowel
het geboren worden als voor het bevallen gebruikt wordt. In het Nederlands
spreken we over een geboortetrauma bij een kind(je) en een bevallingstrauma bij
een moeder.) Een geboortetrauma voor een kind hoeft niet te betekenen dat de
moeder haar bevalling ook als traumatisch ervaren heeft. Andersom is dit over
het algemeen wel het geval.
Het woord trauma heeft in onze maatschappij vaak een zware lading. Het betekent
eigenlijk niets anders dan een nare gebeurtenis die indruk op je gemaakt heeft.
Die gebeurtenis riep waarschijnlijk emoties op, en in hoeverre heb je die
kunnen uiten? In hoeverre mochten ze er zijn? En werd je hierin gehoord, en
begeleid? De grootte van het trauma, de manier waarop je ermee om gegaan bent én
de reacties die je ontving, beïnvloeden of (en in hoeverre) een trauma verwerkt
wordt.
Hoe je kind(je) het ervaren heeft:
Ieder mens draagt eigenlijk (in meer of mindere mate) een geboortetrauma bij zich. Eerst bevind je je maandenlang in de baarmoeder. Je wordt voorzien van voldoende voeding, bloed en zuurstof. De temperatuur is aangenaam en stabiel, de geluiden vanbinnen vertrouwd en van buitenaf gedempt. Je wiegt lekker heen en weer en bent bekend met de bewegingen van je moeder. Je kan zelf inspelen op je behoeften qua slaap en activiteit. Je voelt je heerlijk geborgen in je vertrouwde plekje. (mits de omstandigheden zo waren zoals ik het hier omschrijf natuurlijk) En dan… op enig moment is het tijd om dat plekje te verlaten. De omhulling die je om je heen voelde begint zich samen te trekken, en je hebt geen andere keuze dan hier in mee te gaan. Misschien keek je er wel naar uit, misschien was je al wat voorbereid. Hoe dan ook is het vaak een pittige ‘reis’ voor een kindje. Beetje bij beetje wordt je het geboortekanaal in geduwd, mogelijk kom je nog ‘obstakels’ tegen of zijn er situaties die het proces beïnvloeden. Op het moment van geboren worden wordt een kindje overvallen door fel licht, de kou en harde geluiden. Daar ben je dan! Er volgen vele aanrakingen, je wordt aangepakt, afgedroogd met een doek, aanrakingen op je lichaam, misschien wordt je zelfs snel en ruw aangekleed. En dan moet je ook nog eens helemaal zelf gaan ademen en je van voeding voorzien. Een gigantisch grote overgang zoals je wellicht begrijpt. En dan heb ik in dit voorbeeld nog geen complicaties of interventies benoemd…
Je kunt je vast
indenken dat de onderstaande omstandigheden een extra impact op de start van
het kindje hebben:
- ongewenste of
ongeplande zwangerschap
- gebruik van tabak, alcohol, drugs of medicijnen
- vroeggeboorte
en alle medische handelingen en omstandigheden die daarop volgen.
- het
overlijden van een tweelinghelft tijdens de zwangerschap of geboorte.
- interventies tijdens de zwangerschap, zoals bijvoorbeeld een vruchtwaterpunctie of een versie.
- complicaties tijdens de zwangerschap, zoals bijvoorbeeld HG, HELLP.
- interventies tijdens de geboorte, zoals bijvoorbeeld een schedelelektrode, vacuüm- of tang verlossing, meeduwen vanuit de verloskundige.
- complicaties tijdens de geboorte, zoals bijvoorbeeld een navelstrengomstrengeling, stuitligging, schouder- of heupdysplasie, maar ook lang vastzitten in het geboortekanaal.
-interventies na de geboorte, zoals bijvoorbeeld beademing of reanimatie, maar ook niet bij moeder (of vader) kunnen bijkomen na de bevalling of in een couveuse moeten verblijven.
Er komt gelukkig steeds meer kennis, inzicht en begrip voor hoe een baby dit ervaren heeft. En welke overtuigingen en besluiten tijdens deze perioden en gebeurtenissen onbewust genomen zijn. Juist dit zijn de dingen die onbewust impact hebben op het gedrag en je dus terug kunt gaan zien in het gedrag van een kindje! Gedrag dat misschien niet te begrijpen of verklaren is, waarvan je niet snapt waarom je kind het doet, wat de behoefte er achter is en hoe je het kunt helpen. Vanaf het moment dat je dit gaat begrijpen wordt het gedrag ineens heel erg logisch en weet jij precies wat je kunt doen om je kind te helpen!
De gevolgen van een intense zwangerschap/geboorte voor een kind:
De
gebeurtenissen tijdens de zwangerschap en geboorte vormen een kindje in wie het
is. In hoe het in het leven staat, hoe het denkt, welke overtuigingen er een
rol spelen in het gedrag. Situaties die veel indruk maken hebben impact op
zowel het lichamelijke, emotionele en psychische aspect van ons ‘zijn’.
Een heftige
start in het leven kan zich uiten in gedragspatronen die een grote rol spelen
in het leven van een persoon. Vaak staan mensen hier niet bij stil. Omdat we
zelf geen actieve herinneringen hebben aan deze ervaringen. Maar ook doordat
deze link nog niet zo lang gelegd wordt dat het standaard is om deze informatie
mee te nemen als we het hebben over het gedrag van een baby, kind of ouder
persoon.
Ik ben blij dat hier
steeds meer onderzoek naar gedaan wordt en bekendheid aan gegeven! Daar draag
ik zelf graag aan bij, omdat ik vind dat het kennis hebben van de start van je
kind, hoe je kind dit ervaren heeft en wat het uit die periode meegenomen heeft
een belangrijke basis(kennis) is om mee te nemen in het verdere opgroeien en de opvoeding van een kind.
Heb je na het lezen van dit blog het gevoel dat hierin de sleutels liggen om je kind beter te gaan begrijpen?
Ik heb 15
vragen voor je die je gaan helpen om meer inzicht te verkrijgen in de impact
van de start van je kindje. Je kunt ze gratis downloaden via de knop hieronder!